De hjertestarter

Dinsdag 18 juni 2019 - Christiansfeld -> Haderslev -> Sønder Vilstrup -> Diernæs Strand -> Genner -> Aabenraa -> Ensted Kirke -> Kliplev -> Kollund -> (grensovergang) Schusterkate -> Flensburg; 97 km/919 km totaal; 23 gr, windkracht 2 à 3; zonnig, 's middags warm; Flensburg Ibis Budget Hotel*).

Onder de 'hoede van de Heer', unter des Herren Hut, had graaf Von Zinzendorf zijn geloofsgemeenschap gesteld toen hij deze in 1722 op zijn landgoed in Saksen oprichtte. Ze waren niet luthers, niet calvinistisch, wat waren ze eigenlijk wel? Als je nergens bijhoort, krijg je gedoe, zo ook deze jonge geloofsgemeenschap en ze moesten vluchten.

Een deel van hen vestigde zich in Denemarken waar ze godsdienstvrijheid hadden en speciale belastingvoordelen kregen. Zij waren het die Christiansfeld in 1773 stichtten. Het stadje straalt een sterke gelijkenis uit met de Broedergemeente in Zeist: een groot hoofdgebouw en daaromheen symmetrisch allemaal dezelfde, keurige huisjes. Zelfs op het kerkhof is er orde: de vrouwen liggen allemaal rechts en de mannen links. Nu, 250  jaar later, drukken de hernhutters nog steeds hun stempel op Christiansfeld.

Niet ver na het stadje voert de route langs de grootste eiken schuur van Denemarken, de bulladen. Het gebouw dateert van 1668 en bestaat uit brede, massief eiken planken die horizontaal zijn verwerkt, een bouwmethode die alleen in de buurt van Haderslev is toegepast. Het zit zó kunstig in elkaar, wat een vakkennis en wat een grote eiken moeten ze toen gehad hebben. Heel bijzonder.

Ook vandaag gaat de route op en neer over de lage heuvels van Zuid-Jutland. De hellingen zijn langer dan op Funen en ook hier veel akkerbouw met hier en daar wat veeteelt (meestal varkensboerderijen) en wat bos. Op een paar plekken fiets je langs het fjord, bijvoorbeeld bij Diernæs en Genner Strand. Oudere mensen zitten lekker op een bankje te kletsen en de eerste helden wagen zich in het nog frisse water.

De kerk in Sønder Vilstrup is te mooi om zomaar aan voorbij te rijden**). Het eigenaardige is dat de kerken hier soms niet middenin het dorp staan, maar er een eindje voorbij, op een kruispunt van landelijke wegen en kirke sti, kerkenpaden, waarlangs mensen uit de omgeving te voet naar de dienst kwamen. Deze kerk is ook een bedevaartskerk: achterin ligt een  stempel waarmee de pelgrims naar Santiago (nog slechts ruim 2400 km verder) hun pelgrimspaspoort kunnen afstempelen.

Het treft me iedere keer hoeveel vertrouwen de Denen blijkbaar in hun medemensen hebben. De mooiste kerken zijn de hele dag open zonder dat er iemand is, dure spullen staan zo voor het grijpen. Zo zag ik vandaag twee zelfrijdende gazonmachientjes, toch prijzige  dingen, in actie op gazons pal aan de weg en elders zag ik een dure Weber bbq in de tuin naast het fietspad en zo kan ik doorgaan. Blijkbaar wordt er niks gestolen en niets vernield en dat is heel relaxed.

In Aabenraa is er - eindelijk! - koffie. Lekker bij een warme bakker met een koffiebroodje erbij. Tsja, als een mens van z'n koffieverslaving wil afkicken, is Denemarken helemaal geen gek idee.

Overal wordt van alles en nog wat verkocht aan de wegrand. Als je een kast of een of ander wagentje met een vlaggetje eraan ziet, dan weet je dat er iets te koop is. Meestal nieuwe aardappelen, aardbeien, honing of eieren maar ik heb al fascinerende zaken gezien als eierwekkers, zelfgemaakt keramiek, eigengebreide truien, schaatsen en nog véél meer. Ook boeken natuurlijk. Daar heb ik er vanmiddag twee van uitgekozen. Dunne Deense boekjes, want het moet wel in mijn tas passen, en die ga ik thuis lezen. Denk ik.

Wat je ook overal en nergens vindt, zijn hjertestarters. Ze hebben hier 5,8 miljoen Denen, maar ze willen er geeneen van kwijt, getuige alle defribilatoren bij sporthallen, aan garages, bij brandweerposten of gewoon bij boerderijen. Die dingen moeten ze een keer in een voordeelaanbieding hebben gekocht, het kan bijna niet anders. Overigens is obesitas een toenemend probleem in Denemarken, vooral in de grotere steden. Het is bij ons niet anders.

Ook deze dag zijn er weer een paar bijzondere ontmoetingen. Ik krijg een paar aardbeien van een man die met z'n dochter op een bankje zit. Hij vertelt dat hij op de fiets naar Rome is geweest. Bij het 12e eeuwse kerkje van Ensted praat ik een poosje met een weduwe die bloemen op het graf van haar man komt leggen en in Kliplev kom ik de Duitse Annika tegen. Zij is met een zwaarbeladen omafiets voor het eerst in haar leven op fietsvakantie, inclusief 4 fototoestellen (waarvan één met een filmpje). Gehuld in een spijkerbroek-met-bloemetjes constateert ze terecht: 'Wat is het warm vandaag hè?'

Het laatste stukje van de route in Denemarken was heftig: na Kollund volgt een stuk door het bos dat eigenlijk meer voor mountainbikers is dan voor tourfietsers met bepakking. De helling is daar zo'n 15 gr. en dat is steil. Daarna de afslag genomen naar Flensburg. Dan kom je via de kleinste grensovergang van Europa, de Schusterkate, Duitsland binnen. Het is niet meer dan een bruggetje van een meter breed. Wel een historische plek al met al.

Flensburg heeft een mooie, oude binnenstad. Hiervandaan wil ik morgen met de trein naar huis. Vriend Thomas attendeerde me erop dat een fietskaartje voor de trein minstens een dag vantevoren gereserveerd dient te worden. Vriendin Gabriele deed ondertussen digitaal speurwerk: er zijn geen kaartjes meer voor de IC voor fietsen de komende dagen. Toen ik dat hoorde, kon ik zelf wel een hjertestarter gebruiken! Kortom: ik zit in Flensburg en wil naar Utrecht, de vraag is alleen hoe...

*) Hotel Ibis Budget is simpel en goed en vlakbij de binnenstad van Flensburg. Ik heb de fiets meegenomen de hotelkamer in, maar in je eentje is zoiets makkelijker natuurlijk.

*)Ga echt even binnen in de kerk van Vilstrup: het interieur is heel mooi en alleen al de preekstoel is meer dan de moeite waard