De Slag bij Dybbøl Banke

Vrijdag 7 juni 2019; Rinkenæs -> Vollerup (bij Sønderborg), 35 km fietsen; Danhostel Vollerup

'Je hoeft je geen zorgen te maken, mam, van de 1000 kogels gaan er 999 langs me heen.' Dit berichtje van luitenant Ramsing droeg waarschijnlijk niet erg bij aan een  gezonde nachtrust van zijn moeder.

Johannes Ramsing was 27 jaar oud toen hij mee vocht in het Deense leger tegen de Pruisen en de Oostenrijkers tijdens de Slag bij Dybbøl in 1864. De slag werd jammerlijk verloren en Denemarken verloor honderden jonge mannen en een flink deel van zijn gebied.

In de 19e eeuw was Denemarken een statenbond waartoe ook gebieden als Sleeswijk-Holstein behoorden. Weliswaar waren dit semi-autonome gebieden, maar toch liep de grens tussen Denemarken en Duitsland ergens bij Hamburg.

In de 19e eeuw kwamen er overal in Europa nationalistische bewegingen op. Ook de bewoners van de hertogdommen Sleeswijk, Holstein en Lauenborg eisten meer rechten voor zichzelf op. Ondertussen was in Pruisen een jonge, ambitieuze kanselier aan de macht gekomen, ene Bismarck. Deze wilde Pruisen vergroten ten koste van Denemarken en verzon een drogreden om een oorlog te beginnen.

Oostenrijk vocht mee aan de zijde van de Pruisen en toen was er geen houden meer aan. Eerst werden de Denen verjaagd uit hun zeker gewaande stelling 'Dannewerk' in Zuid-Jutland (daar kom je voorbij als je de Jutlandroute fietst) en daarna werden ze compleet in de pan gehakt hier in Dybbøl, vlakbij Sønerborg. Ook deze stad ging compleet in vlammen op.

De overmacht was gewoon te groot. Het zal ook niet geholpen hebben dat de Denen vochten met voorladers (waarbij je recht moest staan om je geweer te laden, waardoor je 30 seconden een prachtig doelwit voor de vijand vormde) terwijl de Pruisen achterladers hadden die je liggend kon laden. Merkwaardigerwijze hadden de Denen ook een soort rode pompon voor op hun uniformpet. Ook dit vormde een ideale schietschijf waarbij nummer 1000 wellicht wél doel trof...

Kort en goed: Denemarken verloor een heleboel gebieden die ze slechts voor een klein deel terugkregen na de Eerste Wereldoorlog. Ook nu leven er trouwens nog steeds Duitssprekende inwoners in Denemarken en Deenssprekenden in Duitsland.
Ondertussen ging Bismarck verder met zijn droom van een Groot-Duitsland samen met de inmiddels  tot Kaiser gekroonde Wilhelm. Deze grootheidswaanzin leidde tot de oorlog met Frankrijk (1870-1871) en uiteindelijk tot de 10 miljoen zinloze slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog en een gefrustreerde keizerlijke houthakker in Doorn.

En Joachim Ramsing? Die overleefde de strijd, ongetwijfeld tot opluchting van zijn moeder, en werd uiteindelijk een van de eerste oorlogsverslaggevers die Europa gekend heeft.

Historiecenter Dybbøl Banke ligt aan de fietsroute N8. Het loont de moeite om hier te gaan kijken: de hele slag wordt inzichtelijk gemaakt en er is een heel legerkamp (een schans) op ware grootte nagebouwd. Interessant!

Sønderborg is een gezellige stad. Toen ik er vanmiddag rondliep, was het een soort feestdag. Prins Joachim, de jongste zoon van dronning Margarethe, werd 50. Overal in de stad waren loppemarkeder (vlooienmarkten) en straatmuzikanten en openluchtconcerten. Er zit trouwens ook een hele goede fietsenhandel. Het kasteel heb ik ook bezocht. Vooral de kapel is indrukwekkend: de eerste adellijke lutherse gotische kapel met bijzondere kunstwerken o.a. uit Antwerpen.

Danhostel Sønderborg Vollerup ligt een paar km van de route en is makkelijk te vinden via de kaart in het routeboekje. Het is een soort mix tussen een hostel, een kinderboerderij en een Pippi Langkous-huis. Geen restaurantjes in de buurt. Je kunt er wel zelf koken. Leuk plekje!